Buena Vista Social Club

Στην προεπαναστατική Κούβα, ανθούσαν οι κοινωνικές λέσχες. Πρόκειται για λέσχες που σύχναζαν άτομα διαφόρων κοινωνικών ομάδων, τάξεων, φυλών κλπ. Εκεί λάμβαναν χώρα διάφορες δραστηριότητες, είτε πολιτιστικές (συναυλίες, χοροί) είτε άλλες όπως ήταν ο τζόγος. Φυσικά, σε μια Κούβα που εξουσίαζαν οι λευκοί άποικοι, οι λέσχες αυτές εφάρμοζαν το φυλετικό διαχωρισμό, καθώς άλλες ήταν για τους λευκούς, άλλες για τους μαύρους. Μία από αυτές τις λέσχες, που ήταν για μαύρους, ήταν η Κοινωνική Λέσχη Buena Vista (όμορφη θέα), ή όπως την ξέρουμε εμείς, Buena Vista Social Club.

Με την επανάσταση, κι ειδικά κατά τη δεκαετία του '60, οι νοοτροπίες του παλιού, εκεμταλλευτικού καθεστώτος πολεμήθηκαν. Σταμάτησε ο φυλετικός διαχωρισμός, ο τζόγος και άλλες τέτοιες συνήθειες απαγορεύτηκαν κι έτσι διάφορες τέτοιες λέσχες άρχισαν σταδιακά να κλείνουν. Για τον καπιταλιστικό κόσμο, αυτό μπορεί να αποτέλεσε “φραγμό στις ελευθερίες”. Όμως οι λαϊκές, πραγματικές ελευθερίες εκφράστηκαν αλλού.

Όπως συνέβη και σε όλα τα σοσιαλιστικά συστήματα, η λαϊκή τέχνη, η παραδοσιακή μουσική θεωρήθηκαν πολιτιστική κληρονομιά του κουβανικού λαού, αφού γεννιόταν από τον ίδιο για “κατανάλωση” από τον ίδιο. Έτσι η αφροκουβανική μουσική εκτός του ότι διατηρήθηκε, προωθήθηκε και είδε νέα άνθιση. Το Nueva Canción που τότε γνώριζε την άνθισή του στη Λατινική Αμερική, εκφράστηκε με το δικό του τρόπο και στην Κούβα, αξιοποιώντας στην περίπτωση αυτή τα παραδοσιακά όργανα των αυτόχθονων, τους αφρικανικούς χορευτικούς ρυθμούς καθώς και στοιχεία της ευρωπαϊκής μουσικής.

Μέσα από κει εμπνεύστηκε λοιπόν και η μπάντα Buena Vista Social Club το όνομά της, συνεχίζοντας μια μουσική παράδοση πολλών δεκαετιών και κυκλοφόρησε στα τέλη του '90 τον ομώνυμο δίσκο, αξιοποιώντας σπουδαία ονόματα της μουσικής σκηνής, βετεράνους και γενικά παλιούς μουσικούς, όπως ήταν ο Ρουμπέν Γκονζάλες κι ο Ιμπραήμ Φερέρ. Ο δίσκος μέσα σε λίγα χρόνια γνώρισε σπουδαία επιτυχία, τόση, που ορισμένοι το παρομοίασαν με το Dark Side of the Moon σε επίπεδο όμως έθνικ μουσικής. Στη χώρα μας υπήρξε μια αναβίωση του ενδιαφέροντος με την περιοδεία που έκανε η μπάντα, που ολοκληρώθηκε στο θέατρο Καρλ Μαρξ της Αβάνας, παρά το ότι σημαντικά τους μέλη δε ζούσαν πια.

Όπως έχει ειπωθεί, κανείς δεν έχει εκπροσωπήσει καλύτερα την κουβανική μουσική προς τα έξω από τους Buena Vista Social Club. Αλλά και προς τα μέσα, καθώς στην Κούβα γεννιούνται συνεχώς, εμπνευσμένες από τη μπάντα αυτή, νέες μπάντες που εκπροσωπούν το είδος. Έτσι γράφουν την ιστορία τους οι λαοί.