Τα όρια της προοδευτικής(;) διανόησης


Τον προηγούμενο μήνα πραγματοποιήθηκε συνέδριο του ΜέΡΑ25 στην Αθήνα. Το συνέδριο αυτό χαιρέτησαν διάφορες πολιτικές, φιλοσοφικές, ακαδημαϊκές και καλλιτεχνικές προσωπικότητες. Μεταξύ αυτών ο Τζέρεμι Κόρμπιν, η Ναϊόμι Κλάιν, ο Σλαβόι Ζίζεκ, ο Ρότζερ Γουότερς, ο Μπράϊαν Ίνο, ο Νόαμ Τσόμσκι, ο Κεν Λόουτς κλπ. Αυτές οι συμμετοχές, όχι μόνο δείχνουν τι εστί ΜέΡΑ25, αλλά δείχνουν και τι εστί να είσαι διανοούμενος σταρ.

Κοιτώντας την ατζέντα αυτού του κόμματος, καταλαβαίνει κανείς πως πρόκειται για μια ξαναζεσταμένη σούπα (που κάηκε ήδη από την πρώτη φορά). Δηλαδή παρά το γεγονός ότι θέλει να πλασαριστεί από τα αριστερά, να προτείνει μια κατεύθυνση που υποτίθεται δεν υιοθετήθηκε όπως θα την ήθελε ο Βαρουφάκης όταν αυτός ήταν στο ΣΥΡΙΖΑ, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια απ' τα ίδια που δεν έχει τίποτα να προσφέρει στον κόσμο του κινήματος, παρά μόνο στα ακαδημαϊκά και διανοουμενίστικα σαλόνια. Αλλά και φυσικά πρωτίστως στο σύστημα.

Δεν είναι να απορεί, λοιπόν, κανείς με το τι φίλους έχει το ΜέΡΑ25. Πολιτικά πχ, ο Κόρμπιν και ο Κορρέα που εφάρμοσαν αντιλαϊκές πολιτικές στις χώρες τους και πλασαρίστηκαν ως προοδευτικοί ηγέτες, για τα έργα και τις ημέρες των οποίων δε θα επεκταθούμε. Στο επίπεδο ατόμων των τεχνών, της φιλοσοφίας κλπ έχουμε να πούμε παραπάνω. Η Κλάιν, ο Ζίζεκ, ο Τσόμσκι, ο Γουότερς, ο Λόουτς είναι προσωπικότητες που κατά καιρούς έχουν ρίξει τα πυρά τους ενάντια σε διάφορους θεσμούς του συστήματος:

Η Ναϊόμι Κλάιν ήταν αυτή που κατέδειξε το λεγόμενο δόγμα του σοκ, με το οποίο βοηθήθηκε ακράδαντα ο ιμπεραλισμός των ΗΠΑ στην κυριαρχία του σε μια σειρά χώρες. Πρόκειται για μια αποκάλυψη σημαντικότατη σε επίπεδο τεχνικών μέσων που ακολουθούν οι ιμπεριαλιστές, που όμως ως συμπέρασμα είχε τη στόχευση ενάντια στις πολιτικές που εφαρμόζονται (μέγας εχθρός ο νεοφιλελευθερισμός) κι όχι στο σύστημα που τις γεννά.

Ο Σλαβόι Ζίζεκ, κριτικάρει συνεχώς το σύστημα από τις διαλέξεις του, τα γραπτά του κλπ, πλασάρεται δε ως ανανεωτής της αναχρονιστικής πια μαρξιστικής θεωρίας που θα τη φέρει σε καινούρια νερά, στο σύγχρονο κόσμο. Στην πραγματικότητα όμως αυτό που έκανε ήταν να στηρίξει το ΣΥΡΙΖΑ, τώρα το ΜέΡΑ25, αλλά και να δηλώσει πως ο Τραμπ ίσως αποτελέσει αφύπνιση για τις μάζες. Ο Μάο όμως είχε πει ότι ενώ το μαρξισμό-λενινισμό πρέπει να τον εξελίσσουμε συνεχώς, τις βασικές του αρχές αν τις αλλάξουμε, δε θα χουμε πια μαρξισμό-λενινισμό. Ο ενδοτισμός σε αστικές κυβερνήσεις, είτε και καλά αριστερές, είτε ιμπεριαλιστικές, δε θυμίζει και τόσο μαρξισμό-λενινισμό.

Ο Τσόμσκι, υποτίθεται μεγάλος εχθρός του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, στα βιβλία του περί ανθρώπινης νόησης και γλωσσολογίας ανέλυσε πολλά πράγματα γύρω από το πώς μας κρατούν υποτελείς οι ιμπεριαλιστές. Μόνο που ξέχασε να πει πως οι λαοί δεν είναι ευτελή ρομποτάκια που δε μπορούν να αφυπνιστούν από το λήθαργο και να επαναστατήσουν. Τώρα, βέβαια, πώς ένας τόσο μεγάλος εχθρός του ιμπεριαλισμού είναι νούμερο 1 γλωσσολόγος του οποίου τα έργα μελετώνται μέχρι και στα πανεπιστήμια της εξαρτημένης από τις ΗΠΑ Ελλάδας... Δε δαγκώνει αρκετά μάλλον.

Ο Κεν Λόουτς κι ο Ρότζερ Γουότερς μέσα από τα έργα τους αλλά και μέσα από την πολιτική τους δράση (πχ ο Γουότερς με το παλαιστινιακό ζήτημα) έχουν δείξει ίσως τις μεγαλύτερες διαθέσεις απ' όλους να έρθουν σε ρήξη με το σύστημα και τους θεσμούς του. Όμως τους τυραννάει η ίδια κατάρα που τυραννάει και τους καλλιτέχνες στις ΗΠΑ, ότι δηλαδή, λένε-λένε, αλλά στηρίζουν τους Δημοκρατικούς.

Το συμπέρασμα είναι ένα: η διανόηση στο σήμερα δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό της στο πλάι της εργατικής τάξης, ούτε για την υπηρέτηση της ίδιας. Θεωρεί συχνότατα τον εαυτό της υποκείμενο, κάτι από το οποίο υποφέρει κι η αριστερά στη χώρα μας (να ναι καλά η θεωρία της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης), φτιάχνει τις θεωρίες της συχνότερα έξω και μακριά από τη μαζική, λαϊκή πάλη, εκεί που ζουν και αναπνέουν οι εργάτες και οι πραγματικοί αγώνες τους. Κάνουν ακτιβισμό στα κοινωνικά φόρα και στα ΜΜΕ και ΜΚΔ. Πόσες φορές όλοι αυτοί συμμετείχαν στη διοργάνωση απεργίας; Πόσες φορές στην περιφρούρηση απεργίας; Και σίγουρα αυτά δεν αποδεικνύουν από μόνα τους κάτι, αλλά η διανόηση είτε θα είναι χέρι-χέρι με την εργατική τάξη, το πραγματικό υποκείμενο της επανάστασης και της νέας κοινωνίας, είτε θα είναι μικροαστική και αστική. Όμως, ειδικά οι καλλιτέχνες, γνωρίζουν το ρόλο τους ως μεγάλοι σταρ, το οποίο ακόμη και σε προοδευτικούς αποτελεί τροχοπέδη για την προσέγγιση των απόψεων της εργατικής τάξης, των κομμουνιστικών απόψεων που είναι οι μόνες που μπορούν να μας βγάλουν από το καπιταλιστικό τέλμα. Γνωρίζουν πως σε χώρες που οικοδομήθηκε ο σοσιαλισμός, όχι μόνο ο καλλιτέχνης δε χρειαζόταν να είναι σταρ για να υπάρχει, να ζει από την τέχνη του, αλλά και πως οι “σταρ” δεν ήταν οι ζάμπλουτοι καλλιτέχνες του σήμερα. Κι αυτόν το ρόλο δύσκολα να τον απωλέσουν ακόμη και αριστεροί καλλιτέχνες σταρ του σήμερα. Αν κοιτάζουν προς τα κει, τρομάζουν, γιατί τους μοιάζει πως αυτό βρίσκεται πιο χαμηλά από το σήμερα. Μόνο που πιο χαμηλά βρίσκεται μόνο το πορτοφόλι τους, όχι η ζωή τους.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Οι 9 τέχνες για την Πρωτομαγιά

Λένιν, Γκόρκι, σταλινισμός, Σοστακόβιτς

Για την περίπτωση ΛΕΞ