Καλλιτεχνιστής

Με τρεις αυτοβιογραφικές αφηγήσεις, ο πλέον 29χρονος Εντουάρ Λουί έχει καθιερωθεί ως μια ουσιαστική φωνή στη σύγχρονη λογοτεχνία που συνδέεται άμεσα με την πραγματικότητα γράφοντας για την κοινωνική τάξη, τη σεξουαλικότητα και τη βία. Μέχρι στιγμής όλα τα έργα του Λουί έχουν διασκευαστεί για το θέατρο. Το τελευταίο βιβλίο του Λουί, «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» εκδ. Αντίποδες, είναι το πιο αμιγώς θεατρικό του, κι αυτό συνάγεται απ’ το ότι μπορεί να αποτελέσει αυτούσιο το κείμενο έναν ατμοσφαιρικό θεατρικό μονόλογο. Η λογοτεχνία του Λουί είναι πάντοτε πολιτικά φορτισμένη. Όμως στο τρίτο του βιβλίο ο πολιτικός λόγος εισβάλλει με εντονότερο τρόπο στην ιστορία του, συνδέοντας ευθαρσώς την πολιτική σκηνή με τα προσωπικά του βιώματα. Ο συγγραφέας φεύγει από το συναισθηματικά προσωπικό και επιχειρεί μια καίρια μεταστροφή της παρατήρησής του στο κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον, στους παράγοντες που διαμόρφωσαν – σκότωσαν κατά τον συγγραφέα – τον πατέρα του. Σύμφωνα με συνεντεύξεις του, η αφήγησή

Στις 24 Σεπτεμβρίου πέθανε ο σαξοφωνίστας της τζαζ σκηνής, Φαρόα Σάντερς σε ηλικία 81 ετών. Ήταν μαζί με πολλούς άλλους μαύρους μουσικούς της τζαζ, στην κατηγορία αυτών που αναδείχθηκαν μια φλέγουσα περίοδο για τα πολιτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ, των μαύρων αλλά και ευρύτερα. Η αρχή της καριέρας του έγινε τη δεκαετία του '60 με τον Τζον Κολτρέιν, επίσης σαξοφωνίστα. Ο Κολτρέιν είχε μαζέψει στη μπάντα του πρωτοπόρους μουσικούς που υιοθετούσαν τις αντιλήψεις που κυριαρχούσαν στο κίνημα της χειραφέτησης των μαύρων στη μουσική τους. Ανάμεσά τους, φυσικά και ο Σάντερς. Ο ίδιος, εμφανώς επηρεασμένος από τον Κολτρέιν, με τον οποίο συνεργάστηκαν για λίγα χρόνια. Ακόμα και μετά τον πρόωρο θάνατο του τελευταίου, ο Σάντερς συνέχισε μια μουσική διαδρομή κοντινή, με ένα παικτικό στυλ που συχνά δεν καταλαβαίνεις αν στο σαξόφωνο είναι αυτός ή ο μουσικός του μέντορας. Ταυτόχρονα όμως η μουσική του ακολούθησε και τα δικά της μονοπάτια. Για παράδειγμα είναι χαρακτηριστική η ύπαρξη δύο ακραίων εκφάνσεων

Ο πολιτιστικός ιμπεριαλισμός είναι ένας όρος ο οποίος αρχικά χαρακτήριζε την προσπάθεια της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας, μέσω της πώλησης ταινιών σε άλλες χώρες, κυρίως αναπτυσσόμενες και υποανάπτυκτες, να επιβάλει τα αμερικανικά πολιτιστικά πρότυπα σε αυτές. Προφανώς κερδίζοντας και αμέτρητα δολλάρια με την όλη διαδικασία. Όμως τώρα, παράλληλα με αυτό, παρατηρείται και μια γενικότερη μεταφορά των παραγωγών του Χόλιγουντ (και όχι μόνο αυτού, που είναι βιομηχανία των ΗΠΑ) σε χώρες που μπορεί να αναπτυχθεί οικονομική δραστηριότητα, φθηνότερη και σαφώς πατώντας το πόδι του ιμπεριαλισμού, δημιουργώντας ένα ακόμα πεδίο εξάρτησης. Βασικό στοιχείο του άρθρου είναι η οικονομική πλευρά της εξάπλωσης των ταινιών, και στο επίπεδο της παραγωγής, αλλά και σε αυτό της αναπαραγωγής τους. Η κινηματογραφική βιομηχανία των ΗΠΑ είναι σήμερα η μεγαλύτερη παγκοσμίως. Κέρδισε σημαντικό έδαφος μέσα στον 20ό αιώνα και συγκεκριμένα η μεγάλη της άνοδος σε σχέση με αυτή των άλλων χωρών, υπήρξε κατά

Όλοι μιλάνε για το ΛΕΞ και για τη συναυλία που έδωσε στη Νέα Σμύρνη, όπου συγκεντρώθηκαν 20-25 χιλιάδες άνθρωποι. Το τι εκτιμάει ο καθένας από αυτή την περίπτωση, βέβαια, δείχνει ακριβώς και τα αναλυτικά εργαλεία της σκέψης του και τη σύνδεση που επιθυμεί να κάνει μεταξύ του φαινομένου αυτού και της κοινωνικής κατάστασης στην οποία πατάει. Έχουμε λοιπόν από τη μία τις αστικές εφημερίδες όπως η Καθημερινή, που ούτε λίγο ούτε πολύ θέλουν να μας πουν ότι η νεολαία με αυτό τον ήπιο τρόπο, κάνει μια μίνι επανάσταση. Τους βολεύει, σίγουρα, το μικρό βεληνεκές της και η εκτόνωση μιας συναυλίας. Μάλιστα το ότι δε δίνει μια «υπεραριστερή» διέξοδο η Καθημερινή το θεωρεί και σπουδαίο, ανάγοντας το ΛΕΞ σε έναν απλό στοχαστή της κατάστασης. Μέχρι να θέλει να τον ενσωματώσει ως ακίνδυνο. Μόνο που για τις συστημικές δυνάμεις δεν είναι ακριβώς βολική αυτή η κατάσταση, αφού αναγκάζονται να ασχοληθούν μαζί της, μόνο όταν το ζήτημα παίρνει διαστάσεις που θα ήταν στρουθοκαμηλισμός να μην γράψουν τις γραμμέ

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, πολλοί θυμήθηκαν και το σμυρναίικο τραγούδι. Δικαίως, βέβαια, μιας και είναι από τα κατεξοχήν πολιτιστικά κληροδοτήματα εκείνης της εποχής που επηρρέασε και διαμόρφωσε τη μουσική του ελλαδικού χώρου, τόσο πριν, όσο και κυρίως μετά το 1922. Τι είναι όμως το σμυρναίικο τραγούδι; Η απάντηση σε αυτό δεν είναι τόσο απλή. Για αρχή ο όρος «σμυρναίικα» όπως και ο όρος «ρεμπέτικα» δόθηκαν πολύ αργότερα και με απλά λόγια αναφέρονται στο αστικό λαϊκό τραγούδι των τελευταίων ετών του 19ου αιώνα και μέχρι περίπου τη δεκαετία του '30 (για τα σμυρναίικα) και του '50-'60 (για τα ρεμπέτικα). Άρα ο όρος σμυρναίικο αποδόθηκε στη μουσική της Σμύρνης και ειδικότερα των κατοίκων της, ακόμα και όταν αυτοί έφυγαν στην προσφυγιά, είτε στην Ελλάδα το '22 είτε στις ΗΠΑ νωρίτερα, όπου έχουμε και πολλές ηχογραφήσεις σμυρναίικων. Όμως αυτός ο όρος δεν αντιστοιχεί σε ένα μουσικό είδος. Μάλιστα στον όρο αυτό συμπεριλαμβάνονται όλα τα είδη μουσική

Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις στον κόσμο αυτή τη στιγμή με τόσο έντονη πολιτική δραστηριότητα όπως είναι η Ινδία. Βέβαια δε μιλάμε για απλά γεγονότα, αλλά για μια συνεχιζόμενη πάλη των τάξεων που με διάφορες μορφές, μέχρι και με αντάρτικο που κρατάει ως σήμερα, του οποίου ηγείται το ΚΚ Ινδίας (μαοϊκό). Με φόντο αυτές τις μακρόχρονες εξελίξεις, που κρατούν από την απελευθέρωση της Ινδίας, περνώντας από τη ναξαλίτικη εξέγερση και φτάνοντας στο σήμερα, τα τελευταία δέκα χρόνια κυκλοφόρησαν τουλάχιστον τρεις ταινίες, πολύ δημοφιλείς στην Ινδία. Μάλιστα οι δύο από αυτές κυκλοφόρησαν μόνο φέτος. Πρόκειται για τις ταινίες Chakravyuh (2012), Pada και Virata Parvam (2022). Η τελευταία μάλιστα παίζεται αυτές τις μέρες στις ινδικές αίθουσες. Πολύ σύντομα για τις υποθέσεις. Η Chakravyuh περιγράφει τη ζωή δύο αδελφών, όπου ο ένας είναι αστυνομικός και ο άλλος για να τον βοηθήσει, παρεισφρύει σε μια μονάδα του αντάρτικου στρατού του ΚΚΙ (μαοϊκού). Τα προβλήματα όμως αρχίζουν όταν ο τελευταίος αρχίζ

“Πως μας ήρθε η ιδέα να ετοιμάσουμε μια παράσταση με θέμα τις κρατικές δολοφονίες; Και σε αυτήν την περίπτωση, μας ώθησε η ανάγκη. Στη διάρκεια της Άνοιξης του 1970 ένα μεγάλο μέρος του κοινού παραστάσεων μας -σύντροφοι και συντρόφισσες που ήταν εργάτες, φοιτητές, προοδευτικοί δημοκράτες- μας προέτρεπε να γράψουμε ένα θεατρικό έργο για τη σφαγή στην Αγροτική Τράπεζα του Μιλάνου και τη δολοφονία του Πινέλι, ένα έργο που θα πραγματευόταν τα αίτια και τις πολιτικές επιπτώσεις αυτών των γεγονότων. Ο λόγος πίσω από το αίτημα αυτό ήταν η τρομοκρατική έλλειψη πληροφόρησης γύρω από το ζήτημα. Αφού πέρασε το αρχικό σοκ, τα ΜΜΕ σιωπούσαν: οι δημοσιογράφοι της επίσημης Αριστεράς, με πρώτη την εφημερίδα Ουνιτά (L’Unita), παρέμεναν εξαιρετικά προσεκτικοί και δεν προχωρούσαν πέρα από σποραδικά σχόλια του τύπου: «Το γεγονός είναι ανησυχητικό», «Πόσο μυστηριώδης είναι ο θάνατος του Πινέλι, κατ’ αυτόν τον τρόπο θα παραμείνει τυλιγμένη στο μυστήριο η σφαγή στις τράπεζες». Όλοι περίμεναν «να χυθεί άπλετο

Ο καθηγητής Σαϊμπάμπα είναι ένας αγωνιστής καθηγητής, που βρίσκεται φυλακισμένος με την κατηγορία των σχέσεων με το παράνομο Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδίας (μαοϊκό). Πρόσφατα, και παρά τη φυλάκισή του και την κατά 90% αναπηρία του, κυκλοφόρησε το βιβλίο του “Why do you fear my way so much?” με ποιήματα και γράμματα από τη φυλακή στα αγγλικά, από τις εκδόσεις Speaking Tiger Books. Είναι μαζί με το Βαραβάρα Ράο (με το Captive Imagination), από τους ελάχιστους συγγραφείς και ποιητές, των οποίων τα γραπτά της φυλακής κυκλοφορούν όσο αυτοί βρίσκονται έγκλειστοι. Αντιγράφοντας από την έκδοση: «Το απόγευμα της 9ης Μαΐου 2014, ένα αστυνομικό απόσπασμα σταμάτησε ένα αυτοκίνητο στο Δελχί και τράβηξε έξω έναν άνδρα σε αναπηρικό καροτσάκι, στο δρόμο του για το σπίτι από τη δουλειά. Στάλθηκε στο Ναγκπούρ, όπου συνελήφθη υπό την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την Αποτροπή Παράνομων Δραστηριοτήτων, το δρακόντειο αντιτρομοκρατικό νόμο. Το αμαξίδιό του καταστράφηκε καθώς τον τραβούσαν να λογοδοτήσει κα

Ο αγώνας των Ιρλανδών για ανεξαρτησία από το βρετανικό ιμπεριαλισμό είναι ένας αγώνας με μακρά ιστορία. Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα παραμένει αδικαίωτος, αφού η Ιρλανδία είναι μια χώρα εξαρτημένη από το «στέμμα», ενώ ένα κομμάτι της, η Βόρεια Ιρλανδία, παραμένει ακόμα υπό αγγλική κυριαρχία. Ο αγώνας αυτός έχει αποτυπωθεί, προφανώς, στις τέχνες τους και στη μουσική τους, αφού ένας άτυπος εθνικός τους ύμνος είναι το The Fields of Athenry, που αναφέρεται στο μεγάλο λιμό του 1845-1851. Αν και πολλοί μπορεί να γνωρίζουν ότι το τραγούδι είναι παραδοσιακό, στην πραγματικότητα είναι αρκετά πρόσφατο, αφού γράφτηκε τη δεκαετία του '70 από τον Pete St John. Έκτοτε έχει τραγουδηθεί από δεκάδες καλλιτέχνες, ενώ ακούγεται ακόμα και στα γήπεδα, ειδικά από τους Σέλτιξ, αλλά και από άλλες ομάδες με διάφορες παραλλαγές. Η ιστορία, αν και περιλαμβάνει φανταστικά πρόσωπα, βασίζεται σε πραγματικές καταστάσεις. Πρόκειται για την ιστορία ενός άνδρα που στέλνεται στις φυλακές στην Αυστραλία, επειδή έκλεψε

Είναι οι Pink Floyd, Pink Floyd χωρίς τον Ρότζερ Γουότερς; Ταιριάζει ο Σον Πεν να αγωνίζεται για τη φτώχεια στην Αϊτή, την ίδια ώρα που ζητάει την άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στην Ουκρανία; Ο Πορτοκάλογλου τελικά είναι πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης; Αυτά τα ερωτήματα που τίθενται λίγο ειρωνικά είναι η ουσία αυτού του άρθρου, που γράφεται στο φόντο της τοποθέτησης των καλλιτεχνών σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο κόσμος συχνά απορεί με τις απαράδεκτες δηλώσεις διαφόρων καλλιτεχνών που αυτοί κάνουν μέσω ή και όχι της τέχνης τους. Πολλές φορές το συμπέρασμα που βγαίνει με μορφή ερώτησης είναι “μα καλά, αυτό τώρα είναι τέχνη;” Θα πρέπει όμως να καταλήξουμε αβίαστα στο ότι είναι τόσο τέχνη η αντιδραστική, όσο είναι και η επαναστατική ή λαϊκή. Για να ξεφύγουμε λίγο, και ο Σεφερλής είναι τέχνη, το ίδιο τέχνη με έναν άλλο ηθοποιό που μιλάει υπέρ αυτών που τραμπουκίζει ο πρώτος. Ακριβώς επειδή η τέχνη, είτε το ξέρει, είτε δεν το ξέρει, είναι στρατευμένη. Πολύ προσπάθησαν πολλοί να αποχαρακτηριστ

  “Άγιος Παΐσιος: από τα Φάρασα στον Ουρανό” ονομάζεται η νέα σειρά του Mega για τη ζωή του Αγίου Παϊσίου. Μία ακόμα παραγωγή με επίκεντρο άγιους του χριστιανισμού που δείχνει πως όχι μόνο η αστική τέχνη δεν έχει τίποτα καινούριο να δώσει, αλλά μάλιστα προωθεί τη λατρεία προς ένα από τα σκοτεινότερα όπλα του συστήματος: τη θρησκεία. Μπορεί να βγήκε μόλις ένα επεισόδιο, όμως αυτό ήταν αρκετό για να δείξει πού θα κατευθυνθεί η σειρά κατά πάσα πιθανότητα. Συν τοις άλλοις οι συμβολισμοί, τα θέματα και το περιεχόμενο δεν προμηνύουν και τίποτα καλό, πέραν της καθαυτό παραγωγής. Τουρκοφαγία, εκμετάλλευση του πόνου της προσφυγιάς, σεξισμός είναι με λίγα λόγια τα πιο άμεσα που θα παρατηρήσει κανείς από το πρώτο κιόλας επεισόδιο. Με άλλα λόγια, οι αρχές της θρησκείας. Καθώς η σειρά ξεκινάει με τη γέννηση του Αρσένιου (σε εμάς γνωστού ως Παΐσιου) το 1924, το φόντο των εξελίξεων είναι η προσφυγιά των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόντου. Όμως βέβαια, τόσα φωτίζει ο θεός του χριστιανισμού, αλλά