Οι 9 τέχνες για τη Νάκμπα

Κλείνουν φέτος 72 χρόνια από τη Νάκμπα, την Έξοδο των Παλαιστινίων από τη γη τους, λόγω της πραγματοποίησης των βρετανικών και σιωνιστικών σχεδίων για το διωγμό αυτό. Η ιστορία ειρωνεύεται με την έξοδο αυτή που θυμίζει τη Βιβλική Έξοδο των Εβραίων. Από τότε βάσανα μαστίζουν τον παλαιστινιακό λαό, όμως αυτά απαντήθηκαν πολλές φορές από αγώνες. Και οι αγώνες γεννούν τέχνη. Κι η τέχνη κι άλλους αγώνες. Ας σταθούμε σε αυτό το άρθρο σύντομα στη Νάκμπα και την Παλαιστινιακή Αντίσταση μέσα από τα μάτια των 9 τεχνών.

Ζωγραφική: Εν ζωή ζωγράφος, ο Άμπεντ Άμπντι έχει ζωγραφίσει ατέλειωτους πίνακες, ενώ έχει πειραματιστεί πάνω σε αυτή την τέχνη, σχεδιάζοντας για παράδειγμα έναν ιδιαίτερο ζωντανό “πίνακα” (το Majnoune) εντός ενός συρταριού με διάφορα αντικείμενα που συναντούσε στα παλαιστινιακά συρτάρια όσων ήθελαν να θυμούνται τη γη τους. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι το “Δραπετεύοντας απ' τη σφαγή” του 1976. Τα έργα του περιστρέφονται συνεχώς γύρω από τα βάσανα των Παλαιστινίων.

Λογοτεχνία: Πολλούς αξιοσημείωτους συγγραφείς και ποιητές έχει βγάλει η Παλαιστίνη. Ανάμεσά τους ο Μαχμούντ Νταρουίς, ο Ταουφίκ Ζαγιάντ, ο Σαμίχ Κάσεμ και ο Γασσάν Καναφάνι. Ο τελευταίος, μέλος του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, έγραψε για τη ζωή και τον αγώνα στην αντίσταση κατά του σιωνισμού. Όταν η ανιψιά του τού ζήτησε να ελαττώσει τις επαναστατικές του δραστηριότητες, αυτός απάντησε πως γράφει τόσο καλά ακριβώς επειδή πιστεύει και παλεύει για ένα σκοπό. Λίγα έργα του έχουν εκδοθεί στα αγγλικά, στα ελληνικά μόνο το Άνθρωποι στον Ήλιο από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Δολοφονήθηκε με βόμβα στο αυτοκίνητό του από τους σιωνιστές πράκτορες τον Ιούλιο του 1972.

Κινηματογράφος: Ο παλαιστινιακός κινηματογράφος ενέταξε όλες τις καμπές και τις στιγμές της ζωής και του κινήματος για την απελευθέρωση· από την πεποίθηση πως θα διαμαρτυρηθούν και θα νικήσουν ειρηνικά, στην πρόσληψη ξένων ηθοποιών για τα γυρίσματα στη Δυτική Όχθη, στην αποτύπωση των παιδιών με τις πέτρες κατά τη διάρκεια των Ιντιφάντα. Η ταινία The Time that Remains, με σημαντικές διεθνείς διακρίσεις, παρουσιάζει τη ζωή των Παλαιστινίων ιστορικά αλλά και σήμερα κάτω από τον Ισραηλινό ζυγό.

Μουσική: Ραζάουι Φαλαστίνι, ο ύμνος που τραγουδούν οι υπόλοιποι αραβικοί λαοί, όποτε η ομάδα τους παίζει με ομάδα της Παλαιστίνης. Ο οπαδικός ύμνος προς την ελευθερία της Παλαιστίνης αλλά και όλου του πολύπαθου αραβικού κόσμου.

Γλυπτική: Ο Άμπεντ Άμπντι που προαναφέραμε έχει ασχοληθεί και με τη γλυπτική. Από κοινού με τον Γκερσόν Κνίσπελ ετοίμασαν το 1978 ένα γλυπτό εις μνήμην των 6 νεκρών από ισραηλινά πυρά κατά την απεργία της Ημέρας της Γης το 1976. Το όνομα του γλυπτού Nasb al-Tizkari.

Κόμιξ: Τόσο ρεπορτάζ, όσο και κόμικ, η Παλαιστίνη του Τζο Σάκκο από τις ΗΠΑ, γράφτηκε καθώς ο συγγραφέας, περνώντας ένα διάστημα στα Κατεχόμενα Εδάφη, κρατούσε σημειώσεις για τη ζωή και την αντίσταση κατά του σιωνιστικού ζυγού.

Θέατρο: Είμαι ο Γιουσούφ κι αυτός ο αδερφός μου (I am Yusuf and this is my brother), λέγεται το έργο του Παλαιστίνιου θεατρικού συγγραφέα Αμίρ Νιζάρ Ζουάμπι. Πραγματεύεται ένα νεανικό έρωτα και μια αδερφική αγάπη, τα χρόνια της Νάκμπα και της καταστροφής τόσο της γης όσο και των ονείρων των Παλαιστινίων. Όποιο κι αν είναι το θέμα, ένα παραμένει: το φόντο θα είναι πάντα η Νάκμπα.

Φωτογραφία: Η κεντρική φωτογραφία του άρθρου έχει χαρακτηριστικούς συμβολισμούς, αν και είναι “απλά μια φωτογραφία”. Το δέντρο της ελιάς, που κρατάει η γυναίκα, είναι “εθνικό” δέντρο της παλαιστινιακής γης. Ο ε

ξαναγκασμός σε φυγή είναι εμφανής στη φωτογραφία, ενώ η γη που πρέπει να αφήσουν οι Παλαιστίνιοι είναι εμφανής στο συμβολισμό αυτό.

Αρχιτεκτονική: Με μια διαστρεβλωμένη αναφορά στην αρχιτεκτονική, ενώ κανείς μπορεί να πει πολλά για αξιοσημείωτα μνημεία και άλλα, ας σταθούμε στο τείχος της ντροπής της Ανατολής. Το τείχος που χτίστηκε από το Ισραήλ για να αποκλείσει την πρόσβαση των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη, μετράει ύψος 8 μέτρων σε σημεία, ενώ το τείχος του Βερολίνου μετράει 3,6 μέτρα. Για του Βερολίνου η Δύση ντρέπεται. Για της Παλαιστίνης όχι.