Αναρτήσεις

Ο Γασάν Καναφάνι και οι περιπλανήσεις στην ερημιά (για τη ζωή και τη νουβέλα του «Άνθρωποι στον Ήλιο) — του Φ.Κ.

Εικόνα
Ο Γασάν Καναφάνι (Ghassan Kanafani) γεννήθηκε στην πόλη Άκκα ή Άκρα (Acre) το 1936. Η οικογένειά του εκδιώχθηκε από την Παλαιστίνη το 1948 από την σιωνιστική τρομοκρατία (Νάκμπα) και εγκαταστάθηκε τελικά στη Δαμασκό. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, εργάστηκε σαν δάσκαλος και δημοσιογράφος, πρώτα στη Δαμασκό και μετά στο Κουβέιτ. Αργότερα μετακόμισε στη Βηρυτό και έγραψε για διάφορες εφημερίδες πριν ξεκινήσει το –1969– την εβδομαδιαία εφημερίδα του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP), Al Hadaf. Ήταν εκπρόσωπος τύπου του PFLP και μέλος του Πολιτικού του Γραφείου, καθώς επίσης και μεγάλος μυθιστοριογράφος και καλλιτέχνης του οποίου η τεράστια συνεισφορά δεν μπορεί να τονιστεί αρκετά. Στο ξεκίνημά του ο Καναφάνι ήταν ενεργό μέλος του Αραβικού Εθνικιστικού Κινήματος, που αποτέλεσε πρόδρομο του PFLP, αλλά αργότερα, μαζί με το σύντροφό του George Habash, έγινε μαρξιστής, πιστεύοντας ότι στα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Παλαιστίνιοι δεν θα μπορούσε να δοθεί λύση ...

Ρεφάτ Αλαρίρ: ένας ακόμη Παλαιστίνιος ποιητής στο κατώφλι της αιωνιότητας

Εικόνα
Δεν βρίσκει εύκολα κανείς μέρη στη γη με τέτοιο πλήθος αγωνιστών καλλιτεχνών, με τόση πληθωρικότητα τέχνης της αντίστασης και του αγώνα, όπως τα ελάχιστα τετραγωνικά χιλιόμετρα της Παλαιστίνης (όσης τέλος πάντων δεν είναι ανοιχτά κατεχόμενη). Η ζωή των Παλαιστινίων ξεκινάει με διακοπές παροχής βασικών ειδών ανάγκης (ρεύμα, τρόφιμα) και τελειώνει με βομβαρδισμούς. Τα αποτελέσματα της κατοχής. Στο ενδιάμεσο ζουν και αντιστέκονται ενάντια στην κατοχή. Αυτή η ζωή επιβάλλεται ήδη από την παιδική ηλικία. Όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν τη λέξη «βομβαρδισμός» για να περιγράψουν οποιονδήποτε θάνατο, τότε συμβαίνει αυτό που η Ράνα Σουμπάιρ περιγράφει στο βιβλίο της, Στη Γάζα τολμώ να ονειρεύομαι: «Είναι αρκετά ξεκάθαρο πως το λεξιλόγιό τους περιλαμβάνει ορολογία που τα παιδιά στον υπόλοιπο κόσμο ποτέ δεν θα μάθουν κατά τη διάρκεια των παιδικών τους χρόνων.» Είναι σε αυτή τη χώρα, που οι σιωνιστές δεν αφήνουν να είναι καν χώρα, που ζουν και πεθαίνουν συγγραφείς όπως ο Γασάν Καναφάνι, η Ράνα Σουμπάι...

Όταν η «πολιτισμένη» Ευρώπη, φιμώνει τον παλαιστινιακό πολιτισμό

Εικόνα
Το αποτρόπαιο έγκλημα του βιασμού, του εξευτελισμού και τελικά της δολοφονίας μιας μικρής Βεδουίνης από Ισραηλινούς στρατιώτες πραγματεύεται το μυθιστόρημα της Αντάνια Σίμπλι. Και αυτό είναι κάτι που δε θα της συγχωρεθεί ποτέ! Γιατί, ποιος είπε ότι ο πολιτισμός είναι ουδέτερος; Μάλλον η Σίμπλι δεν είναι καθόλου ουδέτερη, η δε Ευρώπη του «πολιτισμού» με απόλυτη βεβαιότητα δεν είναι ουδέτερη. Το μυθιστόρημα αυτό που εκδόθηκε στα αραβικά το 2016 και μέσα σε λίγα χρόνια μεταφράστηκε στα αγγλικά και στα γερμανικά περιγράφει ένα πραγματικό έγκλημα. Και πόσα άλλα εγκλήματα γίνονται και μένουν κρυφά ή χωρίς μυθιστορηματική φωνή; Το «έγκλημα» φαίνεται πως ανήκει στους καταγγέλλοντες Παλαιστίνιους, αφού, παρά τη βράβευση του μυθιστορήματος αυτού με το όνομα Minor Detail, η τελετή απονομής του βραβείου που ήταν να πραγματοποιηθεί στις 20 Οκτώβρη, ακυρώθηκε στο φόντο των εξελίξεων στην Παλαιστίνη, από την δήθεν τρομοκρατία της Χαμάς. Ψέμα! Η ακύρωση της τελετής απονομής είχε ξεκινήσει ήδη από το κ...

Καβαλάρηδες από το Πουθενά των Αμπράμοφ: επιστημονική φαντασία από τη Σοβιετική Ένωση

Εικόνα
Το μυθιστόρημα αυτό είναι από τα βασικότερα δείγματα επιστημονικής φαντασίας της ΕΣΣΔ και ένα από τα λίγα, δυστυχώς, που κυκλοφορούν στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Άγνωστη Καντάθ. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που αποτυπώνει τόσο τα στοιχεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης που είχαν βιώσει οι συγγραφείς (πατέρας και γιος), όσο και τα στοιχεία της παλινόρθωσης της δεκαετίας του ‘60 κατά την οποία πρωτοκυκλοφόρησε το έργο στα ρωσικά. Ταυτόχρονα η διάκριση που υπάρχει στην ουσία του είδους, από το αντίστοιχο στις ΗΠΑ είναι εμφανής σε όσους έχουν μια στοιχειώδη γνώση αντίστοιχων έργων, κινηματογραφικά και συγγραφικά. Το βιβλίο πραγματεύεται την ερευνητική αποστολή μιας ομάδας επιστημόνων (μεταξύ των οποίων ο κινηματογραφιστής Ανόχιν), όπου τυχαία πετυχαίνουν συστάδες από ρόδινα σύννεφα που παίρνουν διάφορες μορφές και υλοποιούν ενέργειες που σε μια πρώτη ματιά δείχνουν μεταφυσικές και ανεξήγητες. Στη συνέχεια το έργο περιστρέφεται τόσο γύρω από την εξερεύνηση του φαινομένου, όσο και γύρω από...

Η κινηματογραφική έκρηξη του Οπενχάιμερ

Εικόνα
Μέσα σε μια περίοδο αναθέρμανσης των συζητήσεων για τα πυρηνικά και τη χρήση τους στον πόλεμο, βγαίνει στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν, Οπενχάιμερ. Η ταινία περιγράφει την ακαδημαϊκή ζωή του Τζούλιους Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, καθώς και τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα Μανχάταν για την παρασκευή της ατομικής βόμβας. Πρόκειται για μια ταινία που εξακολουθεί να συζητείται, εβδομάδες μετά την κυκλοφορία της στις αίθουσες. Βασικός πυρήνας της συζήτησης είναι το αμιγώς καλλιτεχνικό κομμάτι, όπου επιστρατεύονται ηθοποιοί εξαιρετικών ικανοτήτων, όπως ο Κίλιαν Μέρφι κι ο Ρόμπερτ Ντάουνι, που ενσαρκώνουν με εξαιρετική υποκριτική τους ρόλους τους. Την ίδια στιγμή η μουσική της ταινίας αποτυπώνει πλήρως τις δυναμικές εναλλαγές των σκηνών, καθώς και αυτή εμφανίζει έντονο κοντράστ, ανταποκρινόμενη στο μοτίβο των εκρήξεων που, προφανώς, έχουν βασικό ρόλο μέσα στην ταινία. Στο κομμάτι της μορφής, μιλάμε για ένα έργο εξαιρετικά προσεγμένο και καλοδουλεμένο. Άλλωστε είναι απαραίτητο...

Η παλαιστινιακή πένα του Μοχάμαντ Σάμπανα

Εικόνα
Γεννημένος στην πολύπαθη Τζενίν, που δεν αντιμετωπίζει τα σιωνιστικά πυρά για πρώτη φορά, ο Μοχάμαντ Σάμπανα σκιτσογραφεί στην ημερήσια εφημερίδα της Παλαιστινιακής Αρχής. Πριν από δύο χρόνια εξέδωσε το σκιτσογραφημένο μυθιστόρημα Power Born of Dreams: My Story Is Palestine, ενώ μετράει σχεδόν χίλια σκίτσα εκτός συλλογών. Την ίδια στιγμή είναι ενεργός στο Cartoon Movement, μια διεθνής πλατφόρμα όπου εκατοντάδες σκιτσογράφοι ανεβάζουν τις δημιουργίες τους με πολιτικό περιεχόμενο. Παρόλο που το κατεξοχήν έργο του είναι έγχρωμο, δύο βιβλία του, το Power Born of Dreams: My Story Is Palestine και το Palestine in black and white, είναι σχεδιασμένα αποκλειστικά με άσπρο και μαύρο· ποτέ γκρίζο. Το δικό του σχόλιο για αυτήν την τεχνική είναι ότι στην αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης δεν υπάρχει γκρίζα ζώνη. Τάσσεσαι ή με τον έναν ή με τον άλλον. Δεν είναι άξιο απορίας πώς ένας λαός που εθνικό του ποιητή έκανε τον αριστερό Μαχμούντ Νταρουίς, «παράγει» αγωνιστές καλλιτέχνες διεθνούς φήμ...

Κώστας Καρυωτάκης: καταθλιπτικός ή διωκόμενος;

Εικόνα
«Ο βίος του Καρυωτάκη είναι εν πολλοίς γνωστός, αν και συχνά στρεβλώνεται από την αναδρομική θεώρησή του υπό το πρίσμα της αυτοκτονίας», γράφει η Θάλεια Ιερωνυμάκη στο άρθρο της με τίτλο «Η “Γάμπα”: ένα “έντυπον διεγερτικόν”». Και αυτή η δήλωση είναι και μεγάλο μέρος της ουσίας του έργου και της ζωής του Κώστα Καρυωτάκη, τον οποίο το συλλογικό συνειδητό έχει καταγράψει ως καταθλιπτικό ποιητή. Ναι, ήταν έντονη η μελαγχολία στην ποίησή του, αλλά δεν ήταν το μόνο ή το αποκλειστικά κυρίαρχο ζήτημα της γραφής του ή της ζωής του. Άλλωστε πώς θα περίμενε κανείς να αποφύγει ένας άνθρωπος (και η γενιά του) τη μελαγχολία και την απόγνωση, όταν στα 18 του χρόνια ξεκίνησε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, στα 26 του έγινε η Μικρασιατική Καταστροφή, στα 29 του η δικτατορία του Πάγκαλου, τη στιγμή μάλιστα που δυσκολευόταν να στεριώσει επαγγελματικά, ενώ η χώρα μαστιζόταν από φτώχεια και πόλεμο; Σήμερα, σε αντίστοιχα βάρβαρες συνθήκες, μεγάλο μέρος των νέων βρίσκεται σε ψυχοκοινωνικά αδιέξοδα. Και τότε κα...